Kitap Boyutları (yaklaşık) : 13 cm x 20 cm x 1.2 cm
Masonlukla ilgili bildiklerini tereddütle dile getiren Reşid
Akif Paşa Masonluğun; “dua ile iştigal ettiği”ni söyleyerek “dini”, “hafi”
olduğunu söyleyerek “gizli”, “cemiyet” olduğunu söyleyerek de belki sosyolojik
anlamda “kentli”, belki de yalnızca kelimenin karşılıklarından olan
“dernek”leşmiş bir topluluk olduğuna işaret ediyor. Masonluğun, gündelik
hayatın içinde ve medya yoluyla topluma yansımış sembolik görünümleri ve
doğu-batı ikiliğinin karmaşasını bir türlü aşamamış toplumda Batı menşeili bir örgütlenme
olması, onun belirli dinlerle ilişkilendirilmesine, komplo teorilerinin
aktörleri olarak, siyasi bir güç olarak görülmesine, toplumun değer ve
inançlarından tamamen uzak, doğaüstü uğraşları olan vb. bir topluluk olarak
düşünülmesine yönelik fantazmaları bugün de üretmeye devam ediyor.
Toplum nazarındaki bu görünüşlerine Masonlar, “gizli değil
ezoteriğiz” diye itiraz ediyorlar. Azaryan Efendi'nin itirazı gibi “Mesturdur,
hafi değil”. Bu ayrımın ne anlama geldiğini bilmeyenler de yine geçmişte olduğu
gibi bugün de soruyor: Mestur ne demek, hafi ne demek? Gizli topluluk ne yana
düşer, ezoterik topluluk ne yana?
Azaryan Efendi'nin “mestur”la “herkesin dâhil olamayacağı”
bir örgütü betimlemiş olmasındaki muğlaklık yine bugün de Masonların
ifadelerindeki “ezoterik olmak” betimlemeleriyle paralellik gösteriyor: “aile
gibi, bir şirketin yönetim kurulu gibi, okulda öğretmenler odası gibi, orduda
olduğu gibi vb. buralarda konuşulan her şeye dâhil olamazsın”.
